W życiu zawodowym prawie każdego tancerza zawodowego przychodzi moment, w którym chce albo musi on podjąć decyzję o zakończeniu kariery scenicznej. Powody i motywacje mogą być bardzo różne ? kontuzja, wiek, brak propozycji pracy, wypalenie zawodowe.

Do niedawna podjęcie tej decyzji było dla większości tancerzy równoznaczne z przejściem na wcześniejszą emeryturę. Doświadczenie pokazuje, że większość tancerzy po zakończeniu kariery scenicznej i uzyskaniu prawa do emerytury kontynuowała aktywność zawodową w dziedzinach związanych z tańcem i teatrem lub na zupełnie innych polach.

Jednak po zmianie prawa i przepisów emerytalnych każdy tancerz musi indywidualnie podejmować decyzję dotyczącą zakończenia kariery scenicznej i otwarcia nowego rozdziału w swoim życiu. Ważne, aby decyzja ta nie była nagła i wymuszona, i aby nie stawiała tancerza w sytuacji braku perspektyw zawodowych i życiowych. Powinna być wynikiem świadomego, rozłożonego w czasie procesu ? jego rezultatem będzie pomysł na nową karierę zawodową, na realizację którego tancerz będzie miał czas i niezbędne środki.

Dzisiaj w Polsce jest duża grupa tancerzy, którzy rozpoczęli karierę zawodową na długo przed zmianą przepisów emerytalnych i nie są do końca przygotowani do funkcjonowania w nowej sytuacji, w której zamiast przejść na wcześniejszą emeryturę będą musieli odnaleźć się na trudnym rynku pracy. Jest też grupa młodych tancerzy świadomych tego, że w pewnym momencie ich kariera sceniczna zakończy się, i że należy to do specyfiki zawodu.

Obie grupy potrzebują instytucjonalnego wsparcia w procesie transformacji zawodowej. Pierwszej bez takiego wsparcia grozi, że nie odnajdzie się w innej rzeczywistości zawodowej, czego konsekwencją może być wykluczenie społeczne. W wypadku drugiej grupy konieczny jest okres przejściowy, który pomoże tancerzom na przygotowanie się do podjęcia nowych karier zawodowych, ponieważ specyfika zawodu artysty tancerza sprawia, że pochłania on praktycznie cały czas, energię fizyczną i duchową w trakcie jego czynnego uprawiania.

Dlatego właśnie istnienie systemu wsparcia transformacji zawodowej jest tak ważne, nie tylko dla samych tancerzy, ale dla sztuki tańca w Polsce, a także w szerszej perspektywie dla całego społeczeństwa.

Na tej stronie będziemy informować o działaniach na rzecz budowy takiego systemu, a także o innych zagadnieniach związanych ze sferą transformacji zawodowej tancerzy.

Karol Urbański

kierownik baletu, Opera na Zamku w Szczecinie

w latach 2010-2012 specjalista ds reorientacji zawodowej, Teatr Wielki - Opera Narodowa