Idee dla tańca
portal rozwoju zawodowego tancerzy
Instytut Muzyki i Tańca
Teatr Wielki Opera Narodowa

Francja

Za szkolenia zawodowe są we Francji częściowo odpowiedzialne władze regionalne. Działania te są również wspierane przez samo środowisko kultury w ramach funduszu szkoleniowego finansowanego ze składek pracodawców (OPCA) oraz funduszu ubezpieczeniowego, umożliwiającego szkolenia zawodowe pracownikom sektora kultury i mediów (AFDAS).

AFDAS jest głównym rozwiązaniem systemowym wspierającym rozwój zawodowy i reorientację zawodową pracowników sektora kultury. W skład zarządu organizacji wchodzą przedstawiciele pracodawców i związków zawodowych. AFDAS jest funduszem zbierającym obowiązkowe składki od pracodawców, pozyskuje także środki od innych partnerów instytucjonalnych. Zarządza szkoleniem zawodowym pracowników sektora sztuk performatywnych, filmowego, audiowizualnego oraz sektora reklamy.

 

AFDAS oferuje tancerzom i innym artystom następujące formy wsparcia:

  • Informację dotyczącą uprawnień do korzystania ze szkoleń zawodowych w zależności od statusu zatrudnienia osoby zainteresowanej reorientacją;
  • Ocenę poziomu wykształcenia pozwalającą na zdobycie oficjalnych tytułów zawodowych;
  • Doradztwo zawodowe;
  • Doradztwo dotyczące konkretnych szkoleń;
  • Wsparcie w zakresie spraw formalnych związanych z reorientacją zawodową;
  • Finansowanie szkoleń;
  • Możliwość sfinansowania indywidualnego urlopu na szkolenie CIF (maksymalnie przez okres jednego roku lub do 1200 godzin szkoleń) pomiędzy dwoma okresami zatrudnienia.
  • Zatwierdzenie realizacji programu reorientacji zawodowej tancerza i wsparcie w jego wdrażaniu.

 

Współfinansuje szkolenia zawodowe dla pracowników:

  • zatrudnionych na kontraktach lub umowach o pracę
  • poszukujących pracy, którzy korzystają z indywidualnego urlopu na szkolenie zawodowe (CIF ? congé individuel de formation), w ramach którego artysta otrzymuje maksymalnie roczny płatny urlop na realizację wybranego przez siebie szkolenia zawodowego
  • uczestniczących w programie rozwoju zawodowego w ramach instytucji, która ich zatrudnia.

 

AFDAS oferuje tancerzom następujące możliwości:

Tancerz podejmujący decyzję o rozpoczęciu konkretnego procesu przekwalifikowania zawodowego może, w zależności od formy zatrudnienia, skorzystać z jednego z dwóch rozwiązań:

  1. Jeżeli przysługuje mu prawo do korzystania z funduszy AFDAS na zasadach ogólnych, może skorzystać z dwóch form dofinansowania: z tzw. planu rozwoju zawodowego, który ma mu umożliwić zdobycie umiejętności pozwalających na znalezienie w przyszłości pracy, lub z indywidualnego urlopu na szkolenie (CIF) finansowanego przez AFDAS.
  2. Tancerz, który nie spełnia warunków wymaganych przez AFDAS, zostaje skontaktowany z doradcą zawodowym zatrudnionym przez AUDIENS, organizację zajmującą się emeryturami i ubezpieczeniami następstw wypadków przy pracy pracowników teatrów. Po wstępnym wywiadzie tancerz zostaje skierowany do specjalisty, który ocenia projekt programu reorientacji zawodowej zaproponowany przez tancerza. AFDAS dofinansowuje realizację pozytywnie zaopiniowanych projektów. Tancerz, który nie ma określonego planu przekwalifikowania zawodowego i szkoleń, może skorzystać z badania umiejętności zawodowych, sfinansowanego przez biuro zatrudnienia dla pracowników sektora kultury.

 

Ze wsparcia oferowanego przez AFDAS mogą korzystać:

  • tancerze zawodowi, którzy mają wystarczająco długi okres zatrudnienia, a co za tym idzie, których pracodawcy wpłacili do AFDAS składki w wysokości uprawniającej danego tancerza do korzystania z usług AFDAS;
  • Aby otrzymać płatny urlop szkoleniowy CIF finansowany przez AFDAS tancerz musi przepracować 60 dni w ciągu ostatnich 24 miesięcy lub 30 dni w ciągu ostatnich 12 miesięcy;
  • Odrębne przepisy regulują maksymalną wysokość zwrotu kosztów szkoleń i zapomóg wypłacanych tancerzom w okresie szkoleń;

 

Tancerze baletu Opery Paryskiej oraz baletu Opery w Lyonie nie mają prawa do korzystania ze wsparcia AFDAS. Tancerze baletu Opery Paryskiej mają prawo do przechodzenia na wcześniejszą emeryturę w wieku 42 lat. Opera w Lyonie ma własny lokalny system reorientacji zawodowej tancerzy realizowany we współpracy z władzami miasta (patrz poniżej).

 

Sposób finansowania:

  • AFDAS jest finansowany z obowiązkowych składek pracodawców;
  • Tancerze nie mają obowiązku wnoszenia wkładu finansowego

 

Opera Paryska

Na mocy dekretu rządu francuskiego z 1968 roku pracownicy Opery Narodowej w Paryżu objęci są specjalnymi przepisami emerytalnymi. Balet Opery Paryskiej zatrudnia 154 tancerzy. Tancerze baletu Opery Paryskiej są zobowiązani do zakończenia kariery w wieku 42 lat, niezależnie od płci. Po zakończeniu kariery otrzymują emeryturę.

 

Rozwiązania stosowane w teatrach miejskich

 

Lyon

W Lyonie władze miasta i Opera wprowadziły wspólnie w życie program wsparcia reorientacji zawodowej tancerzy, zatrudnionych w zespole baletowym Opery.

Aby skorzystać z tego programu tancerz musi:

  1. mieć ukończone 33 lata i co najmniej sześcioletni staż w zespole Opery w Lyonie
  2. lub mieć co najmniej jedenastoletni staż w zespole Opery w Lyonie
  3. lub być ofiarą kontuzji lub wypadku przy pracy, który uniemożliwia kontynuowanie kariery

Tancerz prosi dyrektora zespołu baletowego o wsparcie w procesie reorientacji zawodowej najpóźniej do 31 stycznia, jeżeli proces reorientacji rozpoczyna się nie później niż 1 września danego roku.

Prośba wraz z opinią dyrektora baletu zostaje przekazana przez dyrekcję Opery władzom miasta.

Tancerz korzysta z pomocy doradcy zawodowego zatrudnionego przez miasto.

Pomoc w procesie reorientacji składa się z dwóch elementów:

  1. w okresie reorientacji, który obejmuje okres od 31 września roku, w którym tancerz podjął decyzję o reorientacji, do 31 sierpnia następnego roku, tancerz otrzymuje specjalną umowę o pracę,
  2. pokrywane są w całości lub częściowo koszty jego reorientacji


Bordeaux

Rozwiązanie zastosowane w Operze Narodowej w Bordeaux wprowadzające tzw. zasiłek reorientacyjny jest oparte na podobnych założeniach co system stosowany w Lyonie. Wysokość zasiłku wynosi 50% ostatniej miesięcznej pensji brutto pomnożonej przez ilość lat przepracowanych w zespole. nie może jednak przekroczyć 12 miesięcznych pensji brutto (bez premii).

System obejmuje dwa warianty:

  • Artysta chce skorzystać z reorientacji zawodowej

W tym przypadku otrzymuje pozwolenie na nieobecność w pracy, zachowuje swoje dotychczasowe wynagrodzenie, a opera częściowo ponosi koszty procesu transformacji zawodowej, jednak do wysokości przysługującego tancerzowi zasiłku.

Po wygaśnięciu kontraktu tancerza artysta odchodzi z zespołu i otrzymuje zasiłek pomniejszony o kwotę, jaką opera wydała na pokrycie kosztów transformacji. Aby skorzystać z tej formy wsparcia tancerz musi przepracować w zespole co najmniej 10 lat, zakończyć karierę i przedstawić plan transformacji zawodowej.

  1. Artysta nie chce skorzystać z reorientacji zawodowej:

W tym przypadku po zakończeniu kontraktu otrzymuję w całości kwotę przysługującego mu zasiłku. Aby skorzystać z takiego rozwiązania trzeba spełnić następujące warunki:

  • mieć w momencie rozwiązania kontraktu ukończone 33 lata lub co najmniej 10 lat przepracowanych w zespole
  • zakończyć definitywnie karierę sceniczną (przyczyną może tu być poważna kontuzja)

 

W latach 2000-2003 Opera wsparła proces reorientacji kilku tancerzy poprzez:

  • ocenę kompetencji zawodowych
  • udzielanie urlopów na przeszkolenie
  • wsparcie finansowe

Tancerze ci rozpoczęli nowe kariery zawodowe jako: nauczyciel tańca, charakteryzatorka, pracownik sceny, a także jako ogrodnik.